Rośliny płożące to prawdziwy skarb w projektowaniu ogrodów, szczególnie gdy zależy nam na szybkim efekcie. Dzięki swojej zdolności do rozrastania się wszerz, a nie wzwyż, stanowią doskonałe rozwiązanie dla wielu trudnych przestrzeni ogrodowych. Niezależnie od tego, czy potrzebujesz pokryć problematyczny teren, zamaskować nieestetyczne miejsca czy stworzyć zielony dywan, szybko rosnące gatunki płożące przychodzą z pomocą. W tym artykule przedstawimy najlepsze rośliny płożące o szybkim wzroście oraz praktyczne wskazówki dotyczące ich uprawy i zastosowania w ogrodzie.
Czym są rośliny płożące i dlaczego warto je sadzić?
Rośliny płożące to gatunki, których pędy rosną poziomo przy powierzchni ziemi, tworząc rozłogi lub płaskie kobierce. Ich naturalna tendencja do rozrastania się na boki, a nie do góry, sprawia, że idealnie nadają się do szybkiego pokrywania powierzchni gruntu.
Rośliny płożące (okrywowe) to gatunki o płaskim pokroju, których pędy rozrastają się głównie horyzontalnie, tworząc zwarte pokrycie terenu.
Korzyści płynące z uprawy roślin płożących są liczne:
- Kontrola erozji gleby – rozbudowany system korzeniowy tych roślin skutecznie stabilizuje podłoże, zapobiegając wymywaniu ziemi na pochyłościach i skarpach.
- Ograniczenie wzrostu chwastów – gęsty kobierzec roślin płożących naturalnie hamuje kiełkowanie i rozwój niepożądanych chwastów, zmniejszając potrzebę pielenia.
- Regulacja wilgotności gleby – warstwa roślin okrywowych zmniejsza parowanie wody z podłoża, utrzymując optymalny poziom wilgotności i ograniczając potrzebę podlewania.
- Efektowne wypełnienie przestrzeni – szybko rosnące gatunki płożące w krótkim czasie tworzą atrakcyjne wizualnie pokrycie terenu, nadając ogrodowi kompletny, zadbany wygląd.
Najlepsze szybko rosnące rośliny płożące
Jałowce płożące
Jałowce płożące należą do najszybciej rozrastających się krzewów okrywowych. Juniperus horizontalis (jałowiec płożący) oraz jego odmiany, takie jak 'Blue Chip’ czy 'Wiltonii’, potrafią przyrastać nawet 30-40 cm rocznie. Te zimozielone krzewy tworzą gęste, niskie kobierce w atrakcyjnych odcieniach zieleni, srebra lub błękitu, zapewniając ozdobę ogrodu przez cały rok.
Równie imponujący jest Juniperus squamata 'Blue Carpet’ (jałowiec łuskowaty), który tworzy rozłożyste, niebieskawe kobierce, doskonale sprawdzające się na skarpach i w ogrodach skalnych. Jego intensywne wybarwienie stanowi piękny kontrast dla innych roślin ogrodowych.
Rośliny płożące kwitnące
Jeśli zależy nam na kolorowych akcentach, warto postawić na kwitnące rośliny płożące:
Phlox subulata (floks szydlasty) – tworzy zwarte, niskie kobierce, które wiosną pokrywają się gęstym dywanem różowych, białych lub fioletowych kwiatów. Przyrost roczny to około 20-30 cm, co pozwala szybko wypełnić przeznaczoną przestrzeń.
Cerastium tomentosum (rogownica kutnerowata) – szybko rozrastająca się roślina o dekoracyjnych srebrzysto-szarych liściach i czystobiałych kwiatach, idealna do ogrodów skalnych i na skarpy. Jej jasne ubarwienie pięknie rozświetla cieniste zakątki ogrodu.
Thymus serpyllum (macierzanka piaskowa) – aromatyczna bylina tworząca gęste, niskie kobierce, które latem pokrywają się drobnymi, różowymi kwiatami przyciągającymi pszczoły i motyle. Dodatkowo uwolniony podczas chodzenia aromat umila przebywanie w ogrodzie.
Rośliny okrywowe do cienia
Do zacienionych miejsc, gdzie wiele roślin nie chce rosnąć, doskonale nadają się:
Hedera helix (bluszcz pospolity) – zimozielona roślina płożąca, która szybko pokrywa teren w cieniu. Roczny przyrost może wynosić nawet 50-60 cm, co czyni ją jedną z najszybciej rozrastających się roślin okrywowych do miejsc zacienionych.
Vinca minor (barwinek pospolity) – tworzy gęsty, zimozielony dywan ozdobiony niebieskimi kwiatami. Doskonale radzi sobie w cieniu i półcieniu, gdzie utrzymuje intensywną zieleń przez cały rok.
Pachysandra terminalis (runianka japońska) – zimozielona bylina o błyszczących, skórzastych liściach, tworząca zwarte kobierce w zacienionych miejscach. Jej elegancki wygląd sprawia, że doskonale sprawdza się jako podstawa dla kompozycji roślinnych.
Jak wykorzystać rośliny płożące w ogrodzie?
Szybko rosnące rośliny płożące mają wiele kreatywnych zastosowań w projektowaniu ogrodów:
Zagospodarowanie trudnych miejsc
Skarpy i zbocza to idealne miejsca dla roślin płożących. Ich rozległy system korzeniowy stabilizuje glebę, zapobiegając erozji nawet podczas ulewnych deszczy. Do takich wymagających miejsc doskonale nadają się jałowce płożące, irga pozioma czy kostrzewa sina, które nie tylko zabezpieczą teren, ale także stworzą atrakcyjną warstwę wizualną.
Przestrzenie pod drzewami, gdzie konkurencja o wodę i składniki odżywcze jest duża, można efektywnie zagospodarować cieniolubnymi gatunkami płożącymi jak bluszcz, barwinek czy runianka. Te rośliny potrafią prosperować nawet w trudnych warunkach, gdzie inne gatunki po prostu nie przetrwają.
Tworzenie zielonych dywanów
Zamiast pracochłonnego trawnika, który wymaga regularnego koszenia, nawadniania i nawożenia, można stworzyć efektowny, niski kobierzec z roślin płożących. Rozchodniki, macierzanki czy kokoryczki doskonale sprawdzą się w tej roli, tworząc niskie, zwarte pokrycie, które nie wymaga koszenia. Taki naturalny dywan jest nie tylko piękny, ale także przyjazny dla środowiska i wymaga znacznie mniej pielęgnacji.
Łączenie różnych stref ogrodu
Rośliny płożące mogą służyć jako naturalne, płynne przejścia między różnymi częściami ogrodu. Harmonijnie łączą rabaty, ścieżki i inne elementy kompozycji, tworząc spójną całość. Dzięki nim ogród nabiera profesjonalnego, przemyślanego charakteru, a granice między poszczególnymi strefami stają się mniej ostre i bardziej naturalne.
Pielęgnacja szybko rosnących roślin płożących
Mimo że rośliny płożące są generalnie mało wymagające, odpowiednia pielęgnacja pomoże im rozwijać się jeszcze lepiej i zachować atrakcyjny wygląd przez lata:
Podłoże – większość roślin płożących preferuje przepuszczalne podłoże, które nie zatrzymuje nadmiaru wody. Przed posadzeniem warto wzbogacić glebę kompostem lub dobrze przefermentowanym obornikiem, co zapewni roślinom dobry start i szybszy wzrost.
Nawadnianie – w pierwszym roku po posadzeniu rośliny płożące wymagają regularnego podlewania, aby dobrze się ukorzenić. Po zadomowieniu się większość gatunków staje się odporna na suszę, co czyni je wyjątkowo ekonomicznymi w utrzymaniu.
Przycinanie – niektóre szybko rosnące gatunki mogą wymagać okresowego przycinania, aby utrzymać ich zwarty pokrój i zapobiec nadmiernemu rozrastaniu się. Wiosenne cięcie odmładzające pobudza rośliny do intensywniejszego wzrostu i zagęszczania się.
Kontrola rozrostu – szczególnie agresywnie rosnące gatunki, jak bluszcz czy barwinek, mogą wymagać ograniczania, aby nie zdominowały innych roślin. Warto rozważyć instalację fizycznych barier (np. obrzeży ogrodowych) lub regularne przycinanie rozrastających się pędów na granicach wyznaczonego obszaru.
Podsumowanie
Szybko rosnące rośliny płożące to praktyczne i estetyczne rozwiązanie dla wielu przestrzeni ogrodowych. Dzięki nim możemy w krótkim czasie uzyskać efektowne pokrycie terenu, które jednocześnie pełni wiele pożytecznych funkcji – od kontroli erozji po ograniczanie chwastów. Wybierając odpowiednie gatunki do warunków panujących w naszym ogrodzie, możemy cieszyć się pięknym, łatwym w utrzymaniu kobiercem zieleni przez cały rok.
Warto eksperymentować z różnymi gatunkami roślin płożących, łącząc je w interesujące kompozycje kolorystyczne i fakturalne. Zestawianie różnych odcieni zieleni, form liści czy okresów kwitnienia pozwala stworzyć dynamiczną, zmieniającą się w czasie aranżację. Niezależnie od tego, czy mamy do zagospodarowania skarpę, miejsce pod drzewami czy chcemy stworzyć alternatywę dla trawnika – w bogatej palecie roślin płożących z pewnością znajdziemy idealne rozwiązanie, które sprawi, że nasz ogród będzie nie tylko piękny, ale także mniej pracochłonny w pielęgnacji.